De intrinsieke waarde van muziek

De ervaringen die muziek teweeg brengt gaan over emoties, schoonheid, spiritualiteit, geraakt worden en je verbonden voelen met jezelf. Dit zijn waardevolle ervaringen voor iedereen die wel eens naar muziek luistert. Naarmate je meer verschillende soorten muziek leert kennen wordt het aantal ervaringen groter. En door zelf muziek te beoefenen, zingend of op een instrument, wordt die muzikale beleving ook nog eens intenser. 

Het culturele leven

Concerten, festivals, feestelijkheden, muziektheater, religieuze rituelen: muziek speelt op allerlei manieren een grote rol bij het uitdrukken van de culturele identiteit van een gemeenschap. Dat kan op een school zijn, of in een kerkgemeente, in een concertzaal, schouwburg of poppodium. Muziek maken met elkaar en voor elkaar is een universele manier om te ervaren dat je deel uitmaakt van eenzelfde cultuur. En vervolgens kan je ook weer via muziek kennismaken met andere culturen, waardoor de verbondenheid met de wereld groter wordt. Muziek fungeert als een universele taal die emoties en betekenissen kan overdragen, zelfs zonder woorden. Dit versterkt de sociale cohesie en vergroot het gevoel van gemeenschap en gezamenlijkheid.

Kennismaken met muziek

Bij jonge kinderen kan je goed waarnemen hoe makkelijk ze mee willen doen met musiceren. Ze zingen en bewegen direct mee, het is alsof er maar een klein vonkje nodig is om ze muzikaal aan te krijgen. Muziek lijkt nog een deel van henzelf te zijn, door regelmatig met ze te zingen wordt dit deel behouden én kan het verrijkt worden. Dan wordt het repertoire veelkleuriger qua taal, stemming, expressie, de werkvormen gevarieerder en uitdagender. Zo wordt het een deel van hun leven, zeker als ze ervoor kiezen om zelf een instrument te leren bespelen. Ze leren de muziek in zichzelf steeds beter kennen, en tegelijkertijd de wereld van de muziek om hen heen. Ze krijgen een muzikale belangstelling, die zich op talloze manier kan uiten: zingen in een koortje, dansen bij een dansgroep, spelen in een band, grasduinen op Spotify, concerten bezoeken.

Grip krijgen op muziek

Muziek is een vluchtige kunstvorm, er is niets tastbaars. Het is om je heen, je ondergaat het, maar het blijft abstract en intuïtief. Daardoor kan muziek op afstand blijven. Door te luisteren, maar vooral door muziek te maken en het echt te beleven, gaan kinderen er zich steeds meer vertrouwd mee voelen. Ze ervaren dat ze echt iets kunnen: ik kan zingen, ik kan luisteren naar muziek, ik kan samenspelen, in de maat blijven, zuiver zingen, ik kan een tweede stem zingen naast een eerste, ik kan ervan genieten, ik kan een muzikaal oordeel vormen, ik kan me uitdrukken in muziek. Als de kinderen daarnaast ook iets leren over muzikale structuur, notatie, muziekinstrumenten, muziek uit andere culturen en stromingen, dan krijgen ze grip op de abstracte kant van muziek. 

Muzikale geletterdheid

Muzikale geletterdheid is het vermogen om muziek te begrijpen, te interpreteren en er actief mee om te gaan. Het omvat een reeks vaardigheden en kennis die essentieel zijn voor het begrijpen van muziek op verschillende niveaus, zoals:

1. Muzikale perceptie: het herkennen en begrijpen van muzikale elementen zoals ritme, melodie, harmonie, en dynamiek.
2. Muzikale creatie: het vermogen om muziek te maken, zowel door zingen, spelen op een instrument, als door improvisatie.
3. Notatie: het begrijpen van muziekschrift (noten, symbolen) en het kunnen lezen en schrijven van muziek.
4. Muzikale expressie: in staat zijn om emoties en betekenis over te brengen door middel van muziek.